Restytucja cietrzewia
W 2001 roku Poleski Park Narodowy rozpoczął program restytucji cietrzewia. Działania prowadzone były w dwóch etapach. Pierwszy obejmował prace przygotowawcze polegające na czynnej ochronie ekosystemów nieleśnych. Prowadzona była wycinka zadrzewień i zakrzaczeń, wykaszanie trzciny oraz podnoszenie poziomu wód gruntowych. Drugi etap działań to prace dotyczące bezpośrednio ochrony gatunku, które obejmowały:
- odłowy cietrzewi na Polesiu Białoruskim i Ukraińskim,
- aklimatyzację ptaków w wolierze,
- wypuszczanie cietrzewi i ich monitoring w terenie.
Park zakończył proces odłowu i wsiedlania ptaków w 2005 roku, a prace obecnie koncentrują się na całorocznym monitoringu cietrzewi. Łącznie w ramach programu wsiedlono na teren parku 116 ptaków. Dotychczasowe obserwacje potwierdziły, że cietrzewie pozostały w Parku i najbliższym jego sąsiedztwie, wykazują tendencje do przemieszczania się na niewielkim obszarze (w promieniu kilku kilometrów).
- odłowy cietrzewi na Polesiu Białoruskim i Ukraińskim,
- aklimatyzację ptaków w wolierze,
- wypuszczanie cietrzewi i ich monitoring w terenie.
Park zakończył proces odłowu i wsiedlania ptaków w 2005 roku, a prace obecnie koncentrują się na całorocznym monitoringu cietrzewi. Łącznie w ramach programu wsiedlono na teren parku 116 ptaków. Dotychczasowe obserwacje potwierdziły, że cietrzewie pozostały w Parku i najbliższym jego sąsiedztwie, wykazują tendencje do przemieszczania się na niewielkim obszarze (w promieniu kilku kilometrów).
Restytucja bobra w PPN
W Poleskim Parku Narodowym restytucję bobra rozpoczęto na początku lat 90-tych XX wieku, sprowadzając kilkanaście osobników z Suwalszczyzny - głównie z Nadleśnictwa Gołdap. W październiku 1992 roku zwierzęta wypuszczono do trzech jezior w granicach parku. Nowe miejsce bytowania znalazło wówczas 13 sztuk: 7 samców i 6 samic, z czego 3 samice były dorosłe, a wiek pozostałych wahał się od 6 miesięcy do 2,5 roku. Zostały one podzielone na cztery rodziny. Od tego czasu obserwuje się stały wzrost liczebności populacji. Na przełomie listopada i grudnia corocznie przeprowadzane są inwentaryzacje metodą liczenia zimowych magazynów żerowych w bezpośrednim sąsiedztwie żeremi, nor i tam.
Restytucja szczególnie zagrożonych gatunków roślin reliktowych z rodziny Salicaceae w siedliskach torfowiskowych
Restytucja szczególnie zagrożonych gatunków roślin reliktowych z rodziny Salicaceae w siedliskach torfowiskowych
Ideą przedsięwzięcia była ochrona różnorodności biologicznej siedlisk podmokłych przez zachowanie, wspomaganie i odtwarzanie populacji rzadkich i zagrożonych gatunków roślin reliktowych z rodziny Salicaceae: wierzby lapońskiej (Salix lapponum) i wierzby borówkolistnej (S. myrtilloides). W przypadku obu gatunków w ostatnich dziesięcioleciach odnotowano drastyczny spadek liczby stanowisk oraz liczebności populacji w Polsce1,2.
Dzięki pracom zespołu złożonego ze specjalistów rożnych dyscyplin naukowych, pracowników Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, w latach 2018-2020 wzbogacono populacje zagrożonych gatunków wierzb w Poleskim Parku Narodowym o ponad 6 tys. osobników.
Ochronę czynną wierzb reliktowych prowadzono w kilku etapach. Stworzono kultury tkankowe, w których z materiału pochodzącego z dziko występujących osobników powstawał matecznik roślin przeznaczonych do wprowadzenia do środowiska naturalnego (w Laboratorium Kultur Tkankowych Wydziału Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu). Kolejny etap polegał na aklimatyzowaniu roślin, początkowo w kontrolowanych warunkach laboratorium, potem w terenowej stacji aklimatyzacji (w Terenowej Stacji Dydaktyczno-Badawczej Katedry Hydrobiologii i Ochrony Ekosystemów, Wydział Biologii Środowiskowej), gdzie rośliny wzrastały w warunkach zbliżonych do tych, które panują w ich naturalnym środowisku. Następnie odpowiednio przygotowane sadzonki były przenoszone do wytypowanych wcześniej lokalizacji w Poleskim Parku Narodowym.
Odbudowane zostały populacje wierzby lapońskiej i wierzby borówkolistnej na torfowisku śródleśnym Blizionki (o/o Orłów). Zasilono również obecnie istniejące populacje wierzb reliktowych, zróżnicowanymi genetycznie osobnikami obu płci w stanowiskach na terenie Poleskiego Parku Narodowego (wierzby lapońskiej na torfowisku nad jeziorem Długie, Moszne i Karaśne, a wierzby borówkolistnej na torfowisku nad jeziorem Moszne). Wszystkie zasilone populacje docelowo zwiększyły swoją liczebność o nie mniej niż 200 osobników.
Sukces reintrodukcji mierzony liczbą osobników, które przetrwały w siedlisku naturalnym powyżej 12 miesięcy i podjęły wzrost, kształtuje się na poziomie 80-90% (w różnych stanowiskach).
1Pogorzelec M., Banach-Albińska B., Serafin A., Szczurowska A. 2014. Population resources of an endangered species Salix lapponum L. in Polesie Lubelskie Region (Eastern Poland). Acta Agrobotanica 67 (4):81–86
2Pogorzelec M., Głębocka K., Hawrylak-Nowak B., Bronowicka-Mielniczuk U. 2015. Assessment of chosen reproductive cycle processes and genetic diversity of Salix myrtilloides L. in wetlands of Polesie Lubelskie: the prospects of its survival in the region. Polish Journal of Ecology 63: 291–303).
Ideą przedsięwzięcia była ochrona różnorodności biologicznej siedlisk podmokłych przez zachowanie, wspomaganie i odtwarzanie populacji rzadkich i zagrożonych gatunków roślin reliktowych z rodziny Salicaceae: wierzby lapońskiej (Salix lapponum) i wierzby borówkolistnej (S. myrtilloides). W przypadku obu gatunków w ostatnich dziesięcioleciach odnotowano drastyczny spadek liczby stanowisk oraz liczebności populacji w Polsce1,2.
Dzięki pracom zespołu złożonego ze specjalistów rożnych dyscyplin naukowych, pracowników Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, w latach 2018-2020 wzbogacono populacje zagrożonych gatunków wierzb w Poleskim Parku Narodowym o ponad 6 tys. osobników.
Ochronę czynną wierzb reliktowych prowadzono w kilku etapach. Stworzono kultury tkankowe, w których z materiału pochodzącego z dziko występujących osobników powstawał matecznik roślin przeznaczonych do wprowadzenia do środowiska naturalnego (w Laboratorium Kultur Tkankowych Wydziału Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu). Kolejny etap polegał na aklimatyzowaniu roślin, początkowo w kontrolowanych warunkach laboratorium, potem w terenowej stacji aklimatyzacji (w Terenowej Stacji Dydaktyczno-Badawczej Katedry Hydrobiologii i Ochrony Ekosystemów, Wydział Biologii Środowiskowej), gdzie rośliny wzrastały w warunkach zbliżonych do tych, które panują w ich naturalnym środowisku. Następnie odpowiednio przygotowane sadzonki były przenoszone do wytypowanych wcześniej lokalizacji w Poleskim Parku Narodowym.
Odbudowane zostały populacje wierzby lapońskiej i wierzby borówkolistnej na torfowisku śródleśnym Blizionki (o/o Orłów). Zasilono również obecnie istniejące populacje wierzb reliktowych, zróżnicowanymi genetycznie osobnikami obu płci w stanowiskach na terenie Poleskiego Parku Narodowego (wierzby lapońskiej na torfowisku nad jeziorem Długie, Moszne i Karaśne, a wierzby borówkolistnej na torfowisku nad jeziorem Moszne). Wszystkie zasilone populacje docelowo zwiększyły swoją liczebność o nie mniej niż 200 osobników.
Sukces reintrodukcji mierzony liczbą osobników, które przetrwały w siedlisku naturalnym powyżej 12 miesięcy i podjęły wzrost, kształtuje się na poziomie 80-90% (w różnych stanowiskach).
1Pogorzelec M., Banach-Albińska B., Serafin A., Szczurowska A. 2014. Population resources of an endangered species Salix lapponum L. in Polesie Lubelskie Region (Eastern Poland). Acta Agrobotanica 67 (4):81–86
2Pogorzelec M., Głębocka K., Hawrylak-Nowak B., Bronowicka-Mielniczuk U. 2015. Assessment of chosen reproductive cycle processes and genetic diversity of Salix myrtilloides L. in wetlands of Polesie Lubelskie: the prospects of its survival in the region. Polish Journal of Ecology 63: 291–303).