Monitoring przyrodniczy
Właściwe zarządzanie zasobami przyrodniczymi parku narodowego wymaga prowadzenia systematycznych obserwacji przyrodniczych, stałej kontroli stanu środowiska. Służby Parku Narodowego poprzez ustawę z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (art. 112 ust. 2) są zobligowane do gromadzenia informacji o stanie środowiska przyrodniczego w Parku i o procesach zachodzących na jego obszarze.
Zgodnie z Ustawą, "monitoring przyrodniczy polega na obserwacji i ocenie stanu oraz zachodzących zmian w składnikach różnorodności biologicznej i krajobrazowej na wybranych obszarach, a także na ocenie skuteczności stosowanych metod ochrony przyrody, w tym na obserwacji siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000". Konieczność prowadzenia monitoringu przyrodniczego na obszarze PPN jest tym większa, że Poleski Park Narodowy znalazł się na liście obszarów Natura 2000 (Obszar Specjalnej Ochrony oraz Specjalny Obszar Ochrony).
Zgodnie z Ustawą, "monitoring przyrodniczy polega na obserwacji i ocenie stanu oraz zachodzących zmian w składnikach różnorodności biologicznej i krajobrazowej na wybranych obszarach, a także na ocenie skuteczności stosowanych metod ochrony przyrody, w tym na obserwacji siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000". Konieczność prowadzenia monitoringu przyrodniczego na obszarze PPN jest tym większa, że Poleski Park Narodowy znalazł się na liście obszarów Natura 2000 (Obszar Specjalnej Ochrony oraz Specjalny Obszar Ochrony).
W cytowanej ustawie plan ochrony dla obszarów Natura 2000 powinien obejmować między innymi monitoring przyrodniczy, o czym mówi art.29. Natomiast art. 31 obliguje do składania raportów co 3 lub 6 lat, dotyczących: podejmowanych działań ochronnych, wpływu tych działań na stan ochrony siedlisk i gatunków oraz wynik monitorowania i nadzoru tych działań. Jednocześnie o prowadzeniu monitoringu mówi „Krajowa strategia ochrony umiarkowanego użytkowania różnorodności biologicznej, która w „Działaniach strategicznych" w I punkcie formułuje następujące działania "Rozpoznanie i monitorowanie stanu różnorodności biologicznej oraz istniejących i potencjalnych zagrożeń". Szczególnie część druga dotycząca potencjalnych zagrożeń jest niezwykle istotna, bo bez odpowiednio gromadzonych, przetwarzanych i analizowanych danych nie będzie możliwe określenie potencjalnych zagrożeń i odpowiednio wcześniejsze przeciwdziałanie ich negatywnym skutkom.
Najistotniejszym elementem warunkującym funkcjonowanie ekosystemów Poleskiego Parku Narodowego jest woda i odpowiednie stosunki wodne, w tym ilość i jakość wody. W związku z tym już w roku 1991 powstał projekt prowadzenia w PPN monitoringu hydrologicznego opartego na sieci punktów pomiarowych. Polegał on na kontroli poziomu wód powierzchniowych (łaty wodowskazowe) na jeziorach i głównych ciekach Parku oraz poziomu wód podziemnych (piezometry, studnie kopane). W 2008 roku istniejąca sieć pomiarowa została unowocześniona i rozbudowana.
Najistotniejszym elementem warunkującym funkcjonowanie ekosystemów Poleskiego Parku Narodowego jest woda i odpowiednie stosunki wodne, w tym ilość i jakość wody. W związku z tym już w roku 1991 powstał projekt prowadzenia w PPN monitoringu hydrologicznego opartego na sieci punktów pomiarowych. Polegał on na kontroli poziomu wód powierzchniowych (łaty wodowskazowe) na jeziorach i głównych ciekach Parku oraz poziomu wód podziemnych (piezometry, studnie kopane). W 2008 roku istniejąca sieć pomiarowa została unowocześniona i rozbudowana.
Część zadań z zakresu monitoringu, która realizowana jest przez pracowników Parku, obejmuje obsługę punktów pomiarowych monitoringu hydrologicznego, monitoring wybranych grup fauny oraz monitoring zagrożonych gatunków roślin. Część monitoringu realizowana jest w ramach projektów badawczych prowadzonych przez instytucje naukowe. Do tych należą m.in.
- monitoring glebowy (projekt badawczy realizowany przez zespół naukowców z Instytutu Agrofizyki Polskiej Akademii Nauk),
- monitoring hydrobiologiczny, glebowy oraz fitosocjologiczny, prowadzony od 2008 r. i realizowany w ramach projektu „Analiza skuteczności dotychczasowych sposobów ochrony - ocena efektów renaturalizacji ekosystemów wodnych i torfowiskowych" przez zespoły naukowców z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Uniwersytetu Marii Curie - SKłodowskiej w Lublinie oraz Uniwersytetu Warszawskiego.
- monitoring glebowy (projekt badawczy realizowany przez zespół naukowców z Instytutu Agrofizyki Polskiej Akademii Nauk),
- monitoring hydrobiologiczny, glebowy oraz fitosocjologiczny, prowadzony od 2008 r. i realizowany w ramach projektu „Analiza skuteczności dotychczasowych sposobów ochrony - ocena efektów renaturalizacji ekosystemów wodnych i torfowiskowych" przez zespoły naukowców z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Uniwersytetu Marii Curie - SKłodowskiej w Lublinie oraz Uniwersytetu Warszawskiego.